źródło: Archiwum Państwowe w Koszalinie, oddział w Słupsku
Harry
Weite
Życiorys
Harry
Weite syn budowniczego młynów Maxa Weite urodził się 19.5.1929
roku w Driesen w okręgu Friedeberg.
Mając
sześć lat uczęszczałem do szkoły powszechnej w Vordamm obok
Driesen okr. Fr. Latem 1937 roku moi rodzice przeprowadzili się z
Vordamm do Kublitz w okręgu Stolp. Tutaj ukończyłem moją naukę
szkolną. W ósmym roku szkolnym w ósmej klasie zostałem zwolniony
z nauki w Kublitz. W wieku czternastu lat rozpocząłem naukę
zawodu. Zostałem przydzielony do lotniska wojskowego Stolp-Reitz.
Tam zatrudniono mnie jako ślusarza lotniczego. Moja nauka zawodu
była przewidziana na trzy i pół roku. Tutaj nie ukończyłem dwóch
lat nauki i musiałem potem zdać egzamin zawodowy. Tenże zdałem z
wynikiem dostatecznym. W styczniu 1945 roku zostałem przeniesiony z
lotniska wojskowego Stolp-Reitz do Plauen w Vogtland-Sachsen. Tutaj
zakończyła się moja praca po wkroczeniu oddziałów
amerykańsko-angielskich. Stamtąd rozpoczęła się moja droga do
domu.
Moja
matka Gertrud Weite posiada teraz gospodarstwo w Kublitz. Oprócz
tego mam jeszcze brata Manfreda Weite, 4 lata i siostrę, 7 lat. Mój
ojciec został żołnierzem w lutym 1944 roku i teraz jest w niewoli.
Harry
Weite
Życiorys
Ja, Dorothea
Vedder, urodzona 8.7.1929 w Stolp, uczęszczałam od siódmego do
czternastego roku życia do szkoły powszechnej w Stolp. Mój ojciec
jest rolnikiem. Działka ma osiem mórg wielkości.
Ani moi rodzice, ani dzieci nie były w partii. Przeciwnie, byliśmy wszyscy nastawieni przeciwko Hitlerowi. Również, gdy próbowano zmusić mnie do wstąpienia do Hitlerjugend, nie doszło do tego ze względu na poglądy antynazistowskie. Nikt z nas nie piastował także politycznego stanowiska. 8 marca 1944 roku po ośmioletnim obowiązku nauki w szkole powszechnej przy ul. Marienkirche w Stolp ukończyłam szkołę. Pilność w nauce umożliwiła mi przygotowanie się do egzaminu wstępnego do szkoły handlowej. Po zdanym egzaminie zostałam zapisana 15 kwietnia 1944 roku do szkoły handlowej. Z powodu [nieczytelne] 8 marca 1945 roku moja nauka szkolna została przerwana. Po trzyletniej nauce w tej szkole zamierzam następnie móc zatrudnić się jako dobry pracownik biurowy. Mój życiorys mogę udowodnić zgodnie z prawdą.
Dorothea
Vedder
Dr.
K. Richter
Życiorys
Urodziłem
się 8.12.1886 roku w Königsberg (Neumark) jako syn mistrza
tokarskiego Rudolfa Richtera i uczęszczałem przez cztery lata do
szkoły seminaryjnej, a następnie do gimnazjum w moim mieście
ojczystym. Po tym jak zdałem egzamin maturalny w 1907 roku,
studiowałem w Halle, Berlinie i Greifswald łacinę, grekę,
historię i niemiecki. W marcu 1912 roku obroniłem tytuł doktora w
Greifswald rozprawą o Platonie, a w sierpniu zdałem mój egzamin
państwowy. Nie zostałem wtedy powołany do służby wojskowej ze
względu na moje oczy i żylaki. Potem kształciłem się na
nauczyciela gimnazjalnego w Greifswald, a w czasie wojny światowej
miałem zajęcie w Gurkow.
W marcu 1917 roku zostałem powołany do oddziału telegrafistów i
byłem telegrafistą od kwietnia 1917 do 15 lutego 1918 roku w Cholm,
potem w Luzk, Rowno i około dziewięciu miesięcy w Kijowie, ostatni
raz jako starszy szeregowiec. Pobyt w Polsce i Rosji zachęcił mnie
do studiowania języków słowiańskich, które mogłem wykorzystać
do zgłębiania historii Neumark, gdyż nadal jest tam wiele
słowiańskich nazw. W ten sposób mogłem wyjaśnić znaczenie nazw
rzek i potoków Zerbst (=”[Henstelle]”
od cerviste) i Rörike (reka) i nazwę miasta
[2 strona]
„Königsberg”
(z Kenitz-burg od słowa chwojna = Kiefernort). Od 1919 do 1924 roku
byłem nauczycielem drugiego stopnia w Greifenberg, a następnie w
Stolp. W 1923 roku wstąpiłem do loży wolnomularskiej i od tego
czasu trzymałem się z daleka od wszelkich ruchów politycznych,
ponieważ wystąpienie Ludendorffa z jego wrogością religijną i
jego antysemityzmem wzbudzały we mnie odrazę. Dlatego cieszyłem
się również, że po 1933 roku jako dawny wolnomularz zostałem
wykluczony z Partii Narodowosocjalistycznej.
W
Stolp publikowałem w gazecie artykuły o historii lokalnej, do
której mogłem ponownie wykorzystać wiedzę slawistyczną i miałem
szczęście, że mogłem wyjaśnić słowa „Kassuben” i nazwę
góry „Revekol”. Z uwagi na mój wiek nie byłem żołnierzem w
obecnej wojnie i jako jedyny pozostałem w domu, kiedy Rosjanie
wkroczyli do Stolp. Moja żona i moja jedyna córka pojechały jednak
jeszcze ostatniej nocy do Stolpmünde, żeby kontynuować drogę
parowcem.
Teraz od
siedemnastu tygodni żyję w niepewności o ich los. Od marca 1945
roku pracuję w miejskiej bibliotece, od 26 czerwca jako kierownik.
Stolp, 3
lipca 1945
Dr
Karl Richter
Życiorys
Urodziłam
się 24 sierpnia 1896 roku jako córka nieżyjącego już stolarza
Felixa Gehrmanna i jego żony Josefine z domu Drewenski w Neumark w
okręgu Löbau.
Od Wielkanocy
1903 do Wielkanocy 1914 roku uczęszczałam do szkoły powszechnej i
szkoły średniej dla dziewcząt.
W 1915 roku
wstąpiłam jako uczeń w służbę sądu powiatowego w Neumark i
pracowałam tam jako kancelista do jesieni 1925 roku.
5 marca 1926
roku wyszłam za mąż za dentystę Gustava Rieckhoffa w Marienburg.
W roku
wybuchu wojny 1939 zaczęłam pomagać mojemu mężowi w praktyce
dentystycznej i byłam tam do naszej ucieczki.
Nie byłam w
żaden sposób zaangażowana w działalność partyjną.
Od 26.05 br.
zostałam zatrudniona jako tłumaczka w administracji cywilnej,
oddział rolnictwo, obecnie Przedstawicielstwo Ludności Niemieckiej
w Stolp Bäckstr. 3.
Stolp, 19
czerwca 1945 Klara Rieckhoff
Słupsk ulica (Bäcka Nr
3)
Dworcowa
Nr 19
Życiorys
Urodziłem
się 11 grudnia 1906 roku jako nieślubne dziecko Berty Radde w Kose
w okręgu Stolp.
W wieku od 6
do 14 lat chodziłem do Trzeciej Szkoły Gminnej w Stolp, z której
zostałem zwolniony wraz z ukończeniem pierwszej klasy w 1921 roku.
Potem byłem
przez rok u krewnych na wsi.
W 1923 roku
znalazłem zajęcie w kowalstwie.
W latach
1924-1927 wyuczyłem się rzemiosła kowalskiego w Hebrondamnitz obok
Stolp, które zdałem z dobrym wynikiem.
W 1927 roku
wstąpiłem do firmy budowlanej G. Pinnow w Stolp, w której w
ostatnich latach do 1945 roku piastowałem stanowisko podmajstrzego.
W czasie tego
całego okresu nie byłem karany, nigdy też nie byłem czynny
politycznie.
Kurt
Radde
Stolp,
1 lipca 1945
Życiorys
Ja,
niezamężna Meta Minna Luise Dähling urodziłam się 17 lutego 1905
roku jako czwarte dziecko sołtysa wsi Reinholda Dählinga w
Neuwasser w okręgu Schlawe i uczęszczałam tam do szkoły
powszechnej od szóstego do czternastego wieku życia. Jestem
wyznania ewangelickiego.
Do
dziewiętnastego roku życia pracowałam w gospodarstwie rodziców.
Chodziłam potem do szkoły handlowej w Schlawe, bezpośrednio po
której otrzymałam posadę biurową w buchalterii rolnej w
Rügenwalde, gdzie pracowałam przez pół roku. Potem przystąpiłam
do biura adwokata i notariusza Dr. Pantke (potem Dr. Müllera) w
Rügenwalde, gdzie pracowałam do 1 października 1927 roku. Od tego
momentu byłam w biurze adwokata i notariusza Vewiebe w Schlawe,
gdzie miałam zajęcie do 1937 roku. Następnie zrezygnowałam z
pracy biurowej z powodu zamierzonego zamążpójścia. A że nie
doszło ono do skutku, ponownie zatrudniłam się jako pracownik
biurowy u adwokatów Dr. Mundta, Kloera i Dr. Hofferta w Stettin.
Ponieważ w Stettin nie miałam sposobności, żeby wziąć do siebie
moje dziecko, albo znaleźć odpowiednią posadę, wstąpiłam 1
kwietnia 1938 roku do biura adwokata i notariusza Dr. Wernera w
Stolp. Tutaj pracowałam od roku 1939 do 1943 pod kierownictwem
adwokata Kurtha z Pollnow i od roku 1943 do marca 1945 pod
kierownictwem adwokata Dittbernera, pod którego kierownictwem
ponownie pracuję także dzisiaj w Przedstawicielstwie Ludności
Niemieckiej.
Nigdy nie
należałam do Partii i jej organizacji.
Meta
Dähling
Stolp,
4 czerwca 1945
Verner Böer
Stolp (Pom)
Feldstr. 4
Życiorys
Urodziłem
się 17.4.1909 jako syn oberżysty Maxa Böera
i jego żony Pauli z domu Pagorsky w Breslau.
W
Waldenburg / Schles. uczęszczałem do ośmiu klas szkoły
powszechnej i zostałem zwolniony z pierwszej klasy. Następnie
przystąpiłem do firmy D. Korn, Waldenburg na naukę zawodu
sprzedawcy. W tym czasie chodziłem do szkoły handlu i dekoracji. Od
1927 do 1930 roku pracowałem jako sprzedawca w: Waldenburg, Güben,
Cottbus, Finsterwalde i Stolp. Od 1930 roku do wybuchu wojny byłem
niezależnym przedstawicielem.
Od roku 1930
jestem żonaty i mam z moją małżonką Gertrud z domu Pomplun
cztery córki w wieku 8, 10, 12 i 14 lat. 18 kwietnia 1945 roku
zmarła moja małżonka.
Od 8.1.1940
do 15.12.1942 byłem żołnierzem i jako pół-Żyd zostałem
wykluczony z Wehrmachtu. Do 7 listopada 1945 roku pracowałem jako
kupiec w firmie Gerhard Pinnow, budownictwo drogowe,
Berlin-Friedrichfelde.
Na podstawie
rozporządzenia Reichsführera
SS Himmlera dostałem się jako pół-Żyd do obozu pracy przymusowej
Teichwolframsdorf / Thür. i
musiałem wykonywać tam najcięższą i najpodlejszą fizyczną
pracę. 15.4.1945 obóz został wyzwolony przez amerykańskie
oddziały.
24.4.1945
wyruszyłem pieszo z innymi towarzyszami do Stolp i przybyłem tutaj
24.5.1945.
Obecnie
jestem zatrudniony w Przedstawicielstwie Ludności Niemieckiej, w
oddziale służb porządkowych.
Verner
Böer
